Giảm thuế thu nhập cá nhân: Nên dừng ở mức 20-25%

Bộ Tài chính đang đề xuất sửa biểu thuế lũy tiến từng phần, giảm số bậc từ 7 xuống 5 và giãn khoảng cách thu nhập giữa các bậc. Cả hai phương án đưa ra đều giữ thuế suất thấp nhất ở mức 5% (áp dụng cho thu nhập tính thuế 10 triệu đồng/tháng) và cao nhất ở mức 35%, nhưng ngưỡng áp dụng khác nhau: trên 80 triệu đồng/tháng ở phương án 1, và trên 100 triệu ở phương án 2.

PGS.TS Phạm Thế Anh (ĐH Kinh tế Quốc dân) nhận định, trần thuế 35% là rào cản khiến người có trình độ cao hoặc kỹ năng đặc biệt không mặn mà làm việc trong nước, đồng thời làm doanh nghiệp ngần ngại tuyển dụng do chi phí nhân sự cao. Theo ông, mức thuế này chỉ phù hợp với các quốc gia có hệ thống phúc lợi xã hội phát triển đầy đủ, như Singapore, nơi thu nhập bình quân đầu người đã vượt 87.000 USD nhưng trần thuế cá nhân vẫn chỉ 24%. Ông đề xuất Việt Nam nên hạ trần xuống 20%, ngang bằng với thuế thu nhập doanh nghiệp.

PGS.TS Phan Hữu Nghị cũng đồng tình với việc giảm thuế tối đa xuống 25%, vì mức thu nhập bình quân hiện chưa cao và nền kinh tế cần khuyến khích tích lũy. Ông nhấn mạnh rằng chính sách thuế nên tạo động lực cho lao động, thay vì gây áp lực tài chính.

Các chuyên gia lưu ý biểu thuế hiện nay đã tồn tại hơn 15 năm, trong khi lạm phát, chi phí sống và thu nhập bình quân đều đã tăng mạnh. Việc áp thuế cao nhất cho thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng khiến không ít người ở mức khá, chưa phải “siêu giàu”, cũng bị đánh thuế ở bậc cao nhất. Ngoài ra, khoảng cách giữa các bậc còn hẹp, khiến người chỉ tăng thu nhập chút ít cũng bị đẩy sang bậc thuế cao hơn, làm giảm động lực lao động và dễ tạo tâm lý né tránh thuế.

Phương án 2 của Bộ Tài chính – nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế cao nhất lên trên 100 triệu đồng/tháng – nhận được sự ủng hộ vì chỉ tác động đến khoảng 2% người giàu nhất. Một số ý kiến còn đề xuất nới rộng bậc thấp nhất lên 15 triệu đồng để hỗ trợ nhóm thu nhập trung bình và khá, đồng thời bù đắp bằng việc thu cao hơn ở nhóm thu nhập rất cao.

Thuế thu nhập cá nhân hiện là nguồn thu lớn thứ ba sau VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp. Năm 2024, loại thuế này mang lại 189.000 tỷ đồng cho ngân sách, chiếm 9,3% tổng thu. Tuy nhiên, theo PGS.TS Phạm Thế Anh, giảm gánh nặng thuế cho người dân sẽ giúp tăng thu nhập khả dụng, kích thích tiêu dùng nội địa, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, nhất là khi thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro.