Ngành thuế dự kiến phân loại hộ kinh doanh thành 4 nhóm để tăng cường quản lý sau khi bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026

Thứ bảy - 21/06/2025 03:44

Sau khi chính sách thuế khoán dành cho hộ, cá nhân kinh doanh chính thức bị bãi bỏ từ năm 2026, ngành thuế Việt Nam đang định hướng một phương pháp quản lý mới, hiệu quả hơn bằng cách phân chia hộ kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên doanh thu. Điều này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hệ thống quản lý thuế minh bạch, công bằng và phù hợp hơn với sự phát triển của nền kinh tế.

Theo Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, quy định nộp thuế khoán đối với hộ và cá nhân kinh doanh sẽ chính thức bị xóa bỏ từ năm 2026. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả các hộ và cá nhân kinh doanh sẽ phải chuyển đổi hoàn toàn sang hình thức tự kê khai và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế phát sinh.

Ong Luu Duc Huy pho cuc truong cuc quan ly giam sat chinh sach thue phi va le phi

Chi tiết 4 nhóm hộ kinh doanh dự kiến được phân loại

Nhóm 1: Bao gồm các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, cụ thể là dưới 200 triệu đồng một năm. Mức ngưỡng này dự kiến sẽ được áp dụng từ năm 2026.
Nhóm 2: Gồm các hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng một năm.

Các hộ kinh doanh thuộc nhóm 1 và nhóm 2 sẽ được khuyến khích mạnh mẽ sử dụng hóa đơn điện tử sau khi thuế khoán bị bãi bỏ. Trong đó, đặc biệt là nhóm 2 sẽ có lộ trình cụ thể để áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trong giai đoạn 2027 - 2028. Các hộ thuộc hai nhóm này sẽ được hưởng chính sách đơn giản hóa thủ tục hành chính, chỉ phải ghi chép thu chi một cách đơn giản theo mẫu hoặc phần mềm được Bộ Tài chính cung cấp.

Nhóm 3: Bao gồm các hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu từ 1 tỷ đến dưới 3 tỷ đồng mỗi năm. Đối với các hộ kinh doanh trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ, nhóm này sẽ bao gồm những hộ có doanh thu từ 1 tỷ đến dưới 10 tỷ đồng mỗi năm.
Nhóm 4: Đây là nhóm còn lại, tập hợp các hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng một năm.

Hộ kinh doanh thuộc nhóm 3 và nhóm 4 sẽ thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi thực hiện các giao dịch bán lẻ. Trong đó, nhóm 3 sẽ được yêu cầu thực hiện chế độ kế toán đơn giản, nhằm mục tiêu giảm thiểu thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức tuân thủ quy định cho người nộp thuế.

Đối với nhóm doanh thu trên 10 tỷ đồng (nhóm 4), yêu cầu về chế độ kế toán sẽ nghiêm ngặt hơn. Họ sẽ phải thực hiện đầy đủ các chế độ kế toán như ghi sổ kế toán (bao gồm doanh thu, chi phí, quản lý quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, và các nghĩa vụ thuế). Đồng thời, các hộ này cũng phải lập và lưu trữ cẩn thận tất cả hóa đơn, chứng từ, phiếu thu, phiếu chi phát sinh trong kỳ hoạt động.

Bà Hằng cũng cho biết, các hộ kinh doanh sẽ tự kê khai doanh thu của mình, và cơ quan thuế sẽ thực hiện hậu kiểm dựa trên dữ liệu thu thập được. Các trường hợp vi phạm quy định sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật và có thể bị ấn định thuế.

Đề xuất sửa đổi pháp luật và các giải pháp hỗ trợ

Ngoài ra, ngành thuế cũng sẽ tích cực kiến nghị sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ tối đa cho hộ, cá nhân kinh doanh phát triển. Một số đề xuất đáng chú ý bao gồm:

Đề xuất tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) lên mức phù hợp hơn, dự kiến là 400 triệu đồng một năm. Việc tăng ngưỡng này sẽ giảm gánh nặng thuế cho một bộ phận lớn hộ kinh doanh có quy mô nhỏ.
Tỷ lệ phần trăm thuế thu nhập cá nhân cho hộ, cá nhân kinh doanh có thể được sửa đổi theo hướng phân biệt theo quy mô doanh thu, tạo sự công bằng và phù hợp hơn với khả năng đóng góp của từng nhóm hộ kinh doanh.
Kiến nghị bỏ thuật ngữ "hộ kinh doanh" và chỉ sử dụng "cá nhân kinh doanh", đồng thời lấy số định danh cá nhân của người đại diện làm mã số thuế. Điều này nhằm tạo sự liên thông, đồng bộ với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường hiệu quả quản lý.

Bối cảnh và định hướng phát triển

Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tính đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp đáng kể 25.953 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong số này, gần hai triệu hộ đang áp dụng hình thức thuế khoán, với mức nộp bình quân khoảng 700.000 đồng mỗi tháng.

Trong những năm qua, thuế khoán được xem là một giải pháp hỗ trợ hiệu quả, phù hợp với điều kiện quản lý và khả năng tuân thủ của các hộ kinh doanh. Tuy nhiên, hình thức này cũng bộc lộ một số hạn chế, chưa thực sự tạo ra động lực cần thiết để các hộ kinh doanh mở rộng quy mô. Hơn nữa, sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế đòi hỏi một hệ thống quản lý thuế ngày càng minh bạch, công bằng và hiện đại.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, nhấn mạnh rằng trong quá trình bãi bỏ thuế khoán và chuyển đổi hộ kinh doanh sang hình thức kê khai thuế, cơ quan quản lý xác định trọng tâm là đổi mới toàn diện công tác quản lý thuế, đồng thời tập trung hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh và các doanh nghiệp siêu nhỏ dễ dàng tiếp cận các chính sách mới. Mục tiêu cuối cùng là khuyến khích các đối tượng này chuyển đổi mô hình hoạt động sao cho phù hợp và hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý thuế cũng sẽ tích cực đồng hành với các đối tác công nghệ, khuyến khích họ cung cấp các giải pháp phần mềm kế toán và hóa đơn điện tử. Mục tiêu là tạo ra các gói dịch vụ phù hợp, tối ưu về chi phí, dễ sử dụng và thuận tiện trong việc triển khai cho các hộ kinh doanh.

"Việc cá thể hóa các giải pháp theo từng phân khúc, ngành nghề và quy mô hoạt động của người nộp thuế sẽ góp phần nâng cao hiệu quả tuân thủ, giảm bớt gánh nặng hành chính và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình chuyển đổi số cho toàn bộ khu vực kinh tế cá thể", ông Sơn khẳng định.

Liên hệ tư vấn: