AI thay đổi cách quản lý giao thông tại Việt Nam

Trong thời đại công nghệ số, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào quản lý xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông, đang dần trở thành xu thế tất yếu. Tại Việt Nam, bước đi tiên phong trong quá trình chuyển đổi số trong quản lý giao thông đã được thể hiện rõ nét thông qua hoạt động của Trung tâm Thông tin chỉ huy – trung tâm quản trị cấp 1 thuộc Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an). Trung tâm này hiện là đầu mối điều phối và xử lý dữ liệu vi phạm giao thông trên cả nước, tích hợp công nghệ hiện đại cùng trí tuệ nhân tạo để giám sát, nhận diện và xử lý vi phạm một cách tự động, chính xác và minh bạch.

Tự động hóa toàn diện công tác giám sát và xử lý vi phạm

Hoạt động 24/24, Trung tâm Thông tin chỉ huy là nơi tiếp nhận toàn bộ dữ liệu từ các thiết bị ghi hình, đo tốc độ, đo nồng độ cồn và các cảm biến giám sát giao thông được lắp đặt tại các tuyến đường trọng điểm trên cả nước. Tất cả dữ liệu này được truyền trực tiếp về trung tâm và được phần mềm AI xử lý ngay lập tức.

Hệ thống AI không chỉ nhận diện biển số xe, loại phương tiện mà còn xác định được hành vi vi phạm thông qua phân tích chuyển động và hình ảnh. Nếu phát hiện vi phạm, hệ thống sẽ tự động lưu lại hình ảnh, video, thời gian, địa điểm và đối chiếu với cơ sở dữ liệu do Cục CSGT quản lý để truy xuất thông tin chủ phương tiện và người điều khiển.

Tiếp theo, toàn bộ dữ liệu vi phạm sẽ được chuyển sang phần mềm xử lý, tạo lập hồ sơ vi phạm hoàn toàn tự động. Thông báo sau đó được gửi trực tiếp đến người dân thông qua ứng dụng VNeTraffic – một nền tảng quản lý vi phạm và tương tác với người dân. Quá trình này được thực hiện khép kín, không cần sự can thiệp của con người, đảm bảo tính minh bạch và loại bỏ yếu tố chủ quan trong xử lý vi phạm. Từ lúc phát hiện đến khi thông báo vi phạm được gửi đi, toàn bộ quy trình chỉ mất chưa đầy 2 giờ.

Khả năng nhận diện đa dạng hành vi và hỗ trợ an ninh trật tự

Đặc biệt, hệ thống AI tại Trung tâm có khả năng nhận diện hơn 20 hành vi vi phạm khác nhau, từ lỗi vượt đèn đỏ, đi sai làn, không đội mũ bảo hiểm, dùng điện thoại khi lái xe... cho đến các tình huống đặc biệt như người tham gia giao thông mang theo hung khí, vũ khí nguy hiểm. Trong trường hợp phát hiện đối tượng có dấu hiệu gây rối hoặc phạm tội, AI có thể định danh khuôn mặt, lưu trữ dữ liệu và hỗ trợ lực lượng chức năng truy vết nhanh chóng. Đây không chỉ là bước tiến trong giám sát giao thông mà còn là công cụ hỗ trợ đắc lực cho công tác đảm bảo an ninh trật tự trên toàn quốc.

Camera giám sát được ví như "mắt thần" của lực lượng chức năng, thay thế con người để theo dõi liên tục 24/24. CSGT giờ đây không cần phải trực tiếp chốt chặn ngoài đường như trước mà có thể “tuần tra” trên môi trường điện tử, kịp thời xử lý mọi hành vi vi phạm một cách hiệu quả và không gián đoạn.

Hệ sinh thái dữ liệu kết nối toàn quốc

Theo Đại tá Phạm Quang Huy – Phó Cục trưởng Cục CSGT, Trung tâm Thông tin chỉ huy được xây dựng với quy mô lớn, không chỉ xử lý dữ liệu vi phạm mà còn kết nối chặt chẽ với các hệ thống cơ sở dữ liệu liên ngành như đăng ký, đăng kiểm xe, thuế, hải quan, y tế và các cơ quan nghiệp vụ khác của Bộ Công an. Việc tích hợp toàn diện này tạo nên một hệ sinh thái dữ liệu liên thông, giúp quá trình truy vết, xử lý và kiểm soát phương tiện trở nên đồng bộ và hiệu quả hơn.

Mô hình trung tâm cấp 1 tại Hà Nội sẽ được nhân rộng, với kế hoạch triển khai 34 trung tâm cấp tỉnh trên khắp cả nước. Các trung tâm này sẽ tiếp nhận dữ liệu từ các thiết bị giám sát tại địa phương, sau đó đồng bộ lên hệ thống tổng. AI sẽ phân tích, xử lý và chuyển tiếp dữ liệu đến các đơn vị liên quan một cách tự động.

Hướng đến một môi trường giao thông hiện đại và minh bạch

Việc ứng dụng AI vào quản lý giao thông không chỉ giúp nâng cao hiệu quả giám sát mà còn góp phần thay đổi tư duy quản lý, từng bước xây dựng một hệ thống giao thông thông minh, hiện đại và minh bạch. Người dân có thể theo dõi, tra cứu thông tin vi phạm và tương tác trực tiếp với cơ quan chức năng thông qua các ứng dụng như VNeTraffic, từ đó nâng cao nhận thức pháp luật và ý thức tuân thủ luật giao thông.

Đồng thời, các dữ liệu lớn (big data) thu thập được còn giúp các nhà quản lý đưa ra những chính sách phù hợp hơn trong quy hoạch hạ tầng giao thông, xử lý điểm đen tai nạn và điều phối luồng xe hợp lý hơn.

Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 bằng những ứng dụng cụ thể, hiệu quả như Trung tâm Thông tin chỉ huy của Cục Cảnh sát giao thông. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy, trí tuệ nhân tạo không còn là tương lai xa vời, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động quản lý nhà nước, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, an toàn và phát triển bền vững