Các Nhóm Đối Tượng Cần Tầm Soát Gan Định Kỳ

1. Người Mắc Bệnh Viêm Gan B Mạn Tính

Viêm gan B có nguy cơ cao tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan do cơ chế viêm mạn tính kéo dài.

• Nguy cơ: Tình trạng viêm tái diễn và quá trình sửa chữa tế bào liên tục làm tăng nguy cơ mô gan bị thay thế bằng mô xơ, dẫn đến xơ gan và đột biến DNA, tạo điều kiện hình thành tế bào ác tính.

• Tần suất khuyến nghị: Mỗi 6-12 tháng một lần để kiểm tra chức năng gan.

• Các xét nghiệm cần thiết: Xét nghiệm tải lượng virus (HBV DNA) để đánh giá mức độ hoạt động của virus, xét nghiệm men gan (ALT, AST) để đánh giá mức độ viêm, và siêu âm để phát hiện tổn thương hoặc khối u ở giai đoạn sớm.

2. Người Uống Rượu Bia Thường Xuyên

Cồn là chất gây độc trực tiếp cho tế bào gan. Tổn thương gan do rượu thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng.

• Nguy cơ: Sự chuyển hóa rượu liên tục khiến tế bào gan bị viêm, tổn thương, dẫn đến gan nhiễm mỡ nặng, xơ gan hoặc ung thư gan nếu lạm dụng kéo dài.

• Lợi ích của việc khám sớm: Phát hiện tổn thương khi bệnh gan vẫn còn khả năng hồi phục nếu người bệnh giảm hoặc ngừng uống rượu bia.

3. Người Có Tiền Sử Gia Đình Mắc Ung Thư Gan

Ung thư gan không phải là bệnh di truyền thuần túy, nhưng có liên quan đến yếu tố gia đình, đặc biệt khi có sự cộng dồn của các nguy cơ như nhiễm virus viêm gan B hoặc C.

• Nguy cơ: Người có người thân mắc ung thư gan có nguy cơ mắc bệnh cao hơn rõ rệt. Nguy cơ này có thể tăng vọt lên tới 70 lần nếu họ đồng thời nhiễm HBV hoặc HCV.

• Các rối loạn di truyền hiếm gặp: Một số rối loạn như bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng) hoặc thừa sắt di truyền cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan, nhưng phần lớn có thể kiểm soát nếu phát hiện và điều trị sớm (ví dụ: rút máu định kỳ cho bệnh thừa sắt).

4. Người Có Men Gan Tăng Kéo Dài

Men gan tăng (các chỉ số ALT, AST, ALP hoặc GGT cao trong xét nghiệm) là dấu hiệu cho thấy các tế bào gan đang bị viêm hoặc tổn thương.

• Nguy cơ: Nếu men gan tăng kéo dài, đây là tín hiệu cảnh báo cần kiểm tra để tìm ra nguyên nhân gốc rễ và can thiệp kịp thời, dù đa số trường hợp tăng nhẹ chỉ là tạm thời.

5. Người Mắc Gan Nhiễm Mỡ

Tình trạng tích tụ mỡ trong tế bào gan có thể gây viêm kéo dài.

• Nguy cơ: Nếu không được theo dõi, gan nhiễm mỡ có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan sau nhiều năm.

• Khuyến nghị: Cần được xét nghiệm và đánh giá định kỳ để phát hiện sớm xơ hóa gan (theo hướng dẫn của Hiệp hội Gan mật châu Âu - EASL), giúp cải thiện khả năng điều trị lâu dài.