Nghị định 104/2025/NĐ-CP: Hoàn thiện khung pháp lý, mở đường cho công chứng điện tử

Lộ trình chuyển đổi Phòng công chứng

Một điểm nổi bật của Nghị định là quy định rõ mốc thời gian chuyển đổi hoặc giải thể Phòng công chứng theo mức độ tự chủ tài chính. Cụ thể, đến hết các năm 2026, 2027 và 2028, các Phòng công chứng phải hoàn tất việc chuyển đổi sang Văn phòng công chứng hoặc giải thể. UBND cấp tỉnh sẽ căn cứ điều kiện địa phương để xây dựng và phê duyệt đề án thực hiện.

Văn phòng công chứng đa dạng loại hình

Theo Nghị định mới, Văn phòng công chứng có thể hoạt động theo mô hình doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty hợp danh. Quy định này mở rộng cơ chế lựa chọn, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển mạng lưới tổ chức hành nghề công chứng tại nhiều địa bàn.

Đột phá với công chứng điện tử

Một trong những nội dung được đánh giá là mang tính “cách mạng” chính là công chứng điện tử. Nghị định quy định chi tiết việc tạo lập văn bản công chứng dưới dạng điện tử, sử dụng chữ ký số, dấu thời gian và mã QR để bảo đảm tính xác thực, bảo mật.

Công chứng điện tử trực tiếp được áp dụng cho mọi giao dịch dân sự. Trong khi đó, công chứng điện tử trực tuyến cũng được cho phép nhưng loại trừ di chúc và các giao dịch đơn phương nhằm bảo đảm an toàn pháp lý.

Quy định chặt chẽ về trụ sở và nhân sự

Trụ sở Phòng công chứng, khi chuyển đổi, phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về diện tích, phòng chống cháy nổ, lưu trữ hồ sơ. Việc chuyển đổi hay giải thể đều yêu cầu đề án cụ thể, có sự tham vấn của công chứng viên, người lao động và được UBND cấp tỉnh phê duyệt.

Bước tiến chiến lược cho hội nhập

Với phạm vi áp dụng rộng, bao gồm cả công chứng viên trong nước, viên chức ngoại giao, lãnh sự ở nước ngoài và các tổ chức, cá nhân liên quan, Nghị định 104/2025/NĐ-CP không chỉ hoàn thiện khung pháp lý trong nước mà còn mở rộng khả năng hội nhập quốc tế trong lĩnh vực công chứng.

Giới chuyên gia đánh giá, việc ban hành nghị định này không chỉ giải quyết “điểm nghẽn” tồn tại nhiều năm mà còn đặt nền móng cho việc phổ cập công chứng điện tử, giúp giảm chi phí, tăng tốc độ xử lý và nâng cao tính minh bạch trong giao dịch dân sự.

Nghị định 104/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, phát triển kinh tế số và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân, doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập toàn cầu ngày càng sâu rộng.