Nhân viên kiệt sức giữa vòng xoáy AI và chuyển đổi tinh gọn

Tinh gọn là ưu tiên sống còn, nhưng hiệu quả thấp

Khảo sát nằm trong khuôn khổ chương trình "Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam® 2025" của Anphabe, với sự tham gia của 73.000 người đi làm và hơn 650 doanh nghiệp, đã chỉ rõ: có đến 76% doanh nghiệp đã, đang hoặc có kế hoạch thực hiện chuyển đổi tinh gọn. Hơn nữa, 44% doanh nghiệp xem tinh gọn là ưu tiên số một trong giai đoạn 2025 - 2026, coi đó là một "phản xạ sinh tồn" để vận hành nhanh chóng, nhẹ nhàng và linh hoạt hơn trong môi trường kinh doanh đầy biến động.

Tuy nhiên, hiệu quả thực tế lại không đạt như mong đợi. Báo cáo ghi nhận chỉ có 31% doanh nghiệp cho biết quá trình tinh gọn đạt được kỳ vọng đề ra. Ngay cả những đơn vị đã xây dựng hệ thống tốt cũng chỉ đạt khoảng 40% mục tiêu ban đầu. Điều này báo hiệu những điểm nghẽn hệ thống đang tạo ra áp lực lớn lên đội ngũ nhân viên, trong khi quá trình tinh gọn vẫn được đẩy mạnh liên tục.

Khoảng cách công nghệ và áp lực lên người lao động

Báo cáo cho thấy chỉ 30% doanh nghiệp có nền tảng vững chắc cho chuyển đổi tinh gọn. Nhiều tổ chức đầu tư mạnh vào công nghệ nhưng con người lại chưa kịp thích ứng, hành vi và văn hóa làm việc vẫn trì trệ, thiếu linh hoạt.

• Thước đo lỗi thời: 75% doanh nghiệp vẫn sử dụng các thước đo hiệu suất lạc hậu như KPI truyền thống, thậm chí là giấy tờ, thay vì các phương pháp hiện đại (chỉ 37% sử dụng).

• Tổ chức thiếu liên kết: 42% doanh nghiệp tập trung cắt giảm tầng quản lý trung gian, nhưng lại không cải thiện được "liên kết ngang" giữa các phòng ban. Điều này vô tình khiến nhân viên bị vướng vào các quy trình làm việc phức tạp hơn trước đây.

Nghịch lý lớn nhất nằm ở AI và công nghệ: Lẽ ra là công cụ hỗ trợ giảm tải, nhưng thực tế lại gây thêm áp lực.

• Công cụ không hiệu quả: 43% người khảo sát cho rằng công cụ AI hoặc công nghệ do công ty cung cấp không mang lại hiệu quả như mong đợi.

• Thiếu hỗ trợ: 49% cho biết họ thiếu công cụ, thời gian và sự hỗ trợ cần thiết từ doanh nghiệp để áp dụng công nghệ mới.

Điều này phản ánh việc AI phát triển quá nhanh trong khi doanh nghiệp chưa kịp xây dựng nền tảng và đào tạo. Người lao động cảm thấy áp lực vì thiếu kỹ năng, thiếu định hướng và không có đủ thời gian để thích nghi với sự thay đổi.

Tình trạng kiệt sức lan rộng trong giới đi làm

Sự tăng tốc liên tục và áp lực từ việc tinh gọn khiến nhân viên kiệt sức trên diện rộng:

• Quá tải công việc: 56% người đi làm cho biết khối lượng công việc sau tinh gọn trở nên quá tải.

• Trạng thái Online 24/7: 48% cảm thấy áp lực phải luôn trong trạng thái trực tuyến và sẵn sàng làm việc cả ngoài giờ hành chính.

• Kiệt sức: Tổng cộng 47% người đi làm trong khảo sát cho biết họ cảm thấy kiệt sức (burnout), và 15% cảm thấy mệt mỏi mỗi ngày.

Về mặt tích cực, báo cáo cũng công bố danh sách các thương hiệu tuyển dụng hấp dẫn nhất đối với sinh viên, trong đó AEON Việt Nam, CJ Foods Việt Nam và VNG Group dẫn đầu khối sinh viên. Trong Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam® 2025, Unilever Việt Nam tiếp tục giữ vững vị trí dẫn đầu trong khối doanh nghiệp lớn.