Chuyển tiền từ 1.000 USD ra nước ngoài sẽ phải báo cáo

Điểm được quan tâm nhiều nhất là quy định về nghĩa vụ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử. Theo Khoản 4 Điều 127 dự thảo, các tổ chức tài chính trong Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ phải tuân thủ chế độ báo cáo giống như các giao dịch quốc tế thông thường. Cụ thể, mọi giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài có giá trị từ 1.000 USD trở lên, cũng như giao dịch trong nước từ 500 triệu đồng, đều phải báo cáo theo quy định tại Thông tư 09/2023.

Theo lý giải của NHNN, đa số các giao dịch tại Trung tâm sẽ thực hiện thông qua hệ thống thanh toán quốc tế như SWIFT. Vì vậy, việc áp dụng cơ chế báo cáo quốc tế cho tất cả các giao dịch ngay từ đầu là cần thiết để quản lý rủi ro, ngăn ngừa tình trạng lợi dụng dòng vốn để rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố. NHNN cũng nhấn mạnh đây là biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng “chảy máu” ngoại tệ ra khỏi Việt Nam thông qua kênh Trung tâm Tài chính quốc tế.

Sau khi Trung tâm đi vào hoạt động thực tế, NHNN sẽ đánh giá lại toàn diện về quy mô giao dịch, số lượng, mức độ rủi ro, cũng như khả năng lưu trữ và khai thác dữ liệu phục vụ công tác giám sát. Trên cơ sở đó, các quy định có thể được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp hơn với tình hình thực tế.

Một điểm quan trọng khác trong dự thảo là cách thức quản lý ngân hàng trong Trung tâm Tài chính quốc tế. Theo đó, NHNN sẽ không áp dụng các biện pháp can thiệp sớm như đang thực hiện với hệ thống ngân hàng trong nước, bao gồm: kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu, cho vay đặc biệt hoặc các nghiệp vụ của Ngân hàng Trung ương. Điều này có nghĩa, nếu các ngân hàng thành viên gặp khó khăn tài chính, họ sẽ tự chịu trách nhiệm và không được hưởng sự hỗ trợ như ngân hàng trong nước.

Các ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động trong Trung tâm cũng không tham gia bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam. Nguyên nhân là vì các tổ chức này không được phép nhận tiền gửi từ cá nhân trong lãnh thổ Việt Nam, nên cơ chế bảo hiểm tiền gửi là không cần thiết.

Về xử lý rủi ro, dự thảo xác định bốn tình huống mà ngân hàng thành viên có thể bị xem xét giải thể, phá sản hoặc thanh lý tài sản: (1) lỗ lũy kế lớn hơn 15% vốn điều lệ và quỹ dự trữ; (2) vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trong 6 tháng liên tiếp; (3) vi phạm khả năng chi trả trong 30 ngày liên tục; (4) bị rút tiền hàng loạt dẫn đến nguy cơ mất khả năng thanh toán. Khi rơi vào các trường hợp này, ngân hàng sẽ không được NHNN tái can thiệp mà toàn bộ thủ tục phá sản, giải thể sẽ được thực hiện tại Tòa án chuyên biệt trong Trung tâm Tài chính quốc tế.

Với quy định mới, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài cần đặc biệt lưu ý về nghĩa vụ báo cáo. Việc chuyển từ 1.000 USD trở lên đều phải minh bạch hồ sơ, mục đích và chứng từ kèm theo. Điều này sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng giám sát dòng tiền, nhưng đồng thời cũng làm tăng chi phí và thủ tục cho người thực hiện giao dịch.

Ở góc độ vĩ mô, quy định này được xem là công cụ để ngăn chặn tình trạng chuyển vốn bất hợp pháp, bảo vệ an toàn hệ thống tài chính quốc gia. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, một số chuyên gia cảnh báo nếu quy định quá chặt có thể làm giảm tính hấp dẫn của Trung tâm Tài chính quốc tế đối với nhà đầu tư, bởi họ lo ngại thủ tục hành chính phức tạp, tốn kém thời gian.

Tóm lại, việc yêu cầu báo cáo giao dịch chuyển tiền từ 1.000 USD trở lên là một trong những biện pháp mạnh của NHNN nhằm siết chặt quản lý ngoại hối và chống rửa tiền. Nhưng để đạt được mục tiêu vừa đảm bảo an ninh tài chính, vừa thu hút được nhà đầu tư, chính sách cần có sự cân bằng, linh hoạt và được điều chỉnh kịp thời theo thực tiễn hoạt động.