Mất giấy mua bán viết tay, làm sao được cấp sổ đỏ?

Khi liên hệ cơ quan chức năng để làm thủ tục, gia đình ông được hướng dẫn rằng hồ sơ bắt buộc phải kèm giấy tờ mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Giấy này thường là hợp đồng mua bán viết tay có chữ ký của cả bên bán và bên mua, phù hợp quy định tại khoản 1 Điều 42 Nghị định số 101/2024/NĐ-CP ngày 29/7/2024 của Chính phủ. Đây là nghị định quy định về điều tra cơ bản đất đai, đăng ký, cấp GCN quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và quản lý Hệ thống thông tin đất đai.

Tuy nhiên, do việc chuyển nhượng diễn ra từ năm 2000, giấy mua bán viết tay hiện đã bị thất lạc. Ông Phúc đặt câu hỏi: Trong trường hợp này, gia đình ông có đủ điều kiện để xin cấp GCN lần đầu theo Điều 138 Luật Đất đai năm 2024 hay không?

Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời như sau:

1. Căn cứ pháp lý về yêu cầu giấy tờ mua bán

   • Theo khoản 1 Điều 42 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, đối với trường hợp đã nhận chuyển quyền sử dụng đất nhưng chưa thực hiện thủ tục sang tên theo quy định, khi xin cấp GCN lần đầu, hồ sơ phải có giấy tờ chứng minh việc chuyển nhượng.

   • Cụ thể, điểm n khoản 1 Điều 28 Nghị định này yêu cầu phải có văn bản mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất có chữ ký của cả bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng.

2. Hệ quả khi mất giấy mua bán viết tay

   • Nếu việc mua bán đã thực hiện bằng giấy viết tay nhưng hiện không còn giấy tờ này trong hồ sơ, cơ quan nhà nước không có căn cứ để giải quyết việc cấp GCN theo quy định tại Điều 42.

   • Nói cách khác, giấy mua bán viết tay là một trong những chứng cứ quan trọng nhất để chứng minh quyền sử dụng đất, và nếu thiếu giấy tờ này thì hồ sơ sẽ bị thiếu căn cứ pháp lý.

3. Trường hợp không có bất kỳ giấy tờ nào về quyền sử dụng đất

   • Nếu vừa không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, vừa không có giấy mua bán viết tay, thì cần áp dụng các quy định khác tại Điều 138, 139, 140 Luật Đất đai 2024 và các Điều 28, 31, 36 Nghị định 101/2024/NĐ-CP.

   • Trong các điều luật này có quy định về điều kiện cấp GCN đối với đất sử dụng ổn định, không tranh chấp, phù hợp quy hoạch, nhưng sẽ phải thông qua xác minh thực tế, lấy ý kiến của khu dân cư, lập biên bản và có xác nhận của UBND cấp xã.

4. Hướng xử lý thực tế khi mất giấy mua bán viết tay

   • Bước 1: Liên hệ UBND xã/phường nơi có đất để xin xác nhận về quá trình sử dụng đất, nguồn gốc đất và tình trạng tranh chấp.

   • Bước 2: Thu thập các chứng cứ thay thế, ví dụ: giấy tờ nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp, hóa đơn thuế, biên lai thu tiền thủy lợi phí, hoặc giấy tờ xác nhận của hàng xóm, tổ trưởng dân phố.

   • Bước 3: Làm đơn trình bày việc mất giấy mua bán, cam kết chịu trách nhiệm về thông tin cung cấp, gửi kèm các giấy tờ chứng minh để đề nghị UBND xã xác nhận.

   • Bước 4: Hoàn thiện hồ sơ xin cấp GCN theo hướng cấp cho đất không có giấy tờ, nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.

Bộ Tài nguyên và Môi trường lưu ý, việc giải quyết hồ sơ trong trường hợp này phụ thuộc rất nhiều vào xác minh thực tế tại địa phương. Do đó, người dân nên làm việc trực tiếp với UBND xã và Văn phòng đăng ký đất đai để được hướng dẫn cụ thể, tránh nộp hồ sơ thiếu căn cứ pháp lý dẫn đến bị từ chối.