Nhanh chống siết chặt quản lý thuế hộ kinh doanh qua dòng tiền

Tỷ lệ rà soát còn cao tại nhiều địa phương
Theo số liệu trên Tờ khai 01/CNKD của hộ kinh doanh, Cục Thuế cho biết hiện nhiều địa phương vẫn có tỷ lệ hộ kinh doanh cần rà soát cao hơn mức trung bình toàn quốc (26%). Cụ thể, Lạng Sơn có tới 57% số hộ thuộc diện cần rà soát; Quảng Ngãi 50%; Vĩnh Long 47%; Gia Lai 41%; Hưng Yên và Lâm Đồng cùng 40%; Tây Ninh 40%; Thừa Thiên Huế 39%; Ninh Bình 38%; Đà Nẵng 34%; An Giang và Phú Thọ cùng 33%; Đồng Nai 32%; Khánh Hòa 30%; Hải Phòng và Cần Thơ cùng 29%.

Tính đến ngày 30-6, cả nước có hơn 110.000 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 100% hộ thuộc diện bắt buộc, Cục Thuế yêu cầu các địa phương phải khẩn trương phối hợp với UBND cấp xã, phường, cơ quan thống kê và các đơn vị quản lý khác để lập đầy đủ danh sách hộ kinh doanh đang hoạt động.

Xác định đúng đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử
Danh sách rà soát cần bao gồm: hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai; hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu dưới 1 tỉ đồng/năm nhưng sử dụng máy tính tiền; hộ kinh doanh khoán có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên; và các hộ kinh doanh có doanh thu sát ngưỡng 1 tỉ đồng/năm với khả năng tăng vượt mức này.

Ngoài việc rà soát hồ sơ, Cục Thuế yêu cầu các cục thuế phải khảo sát thực tế tại địa bàn để xác định hộ kinh doanh nào đang trực tiếp bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ đến người tiêu dùng. Từ đó, xác định đúng đối tượng phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, tránh bỏ sót hộ thuộc diện bắt buộc nhưng chưa đăng ký. Các hộ kinh doanh có quy mô lớn hoặc tiềm năng phát triển lên doanh nghiệp cũng sẽ được đưa vào danh sách tập trung hỗ trợ trong các tháng cao điểm.

Tỷ lệ áp dụng còn thấp so với đăng ký
Cục Thuế cũng chỉ rõ một số tỉnh, thành có tỷ lệ hộ kinh doanh thực tế sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền thấp hơn mức trung bình 69,5%. Điển hình như: Lạng Sơn (46%), Phú Thọ (55%), Tây Ninh (56%), Hưng Yên (58%), Quảng Ngãi (61%), Đắk Lắk (62%), Đồng Nai và Vĩnh Long cùng 63%, Ninh Bình 65%, Cà Mau và Thái Nguyên cùng 66%, Bắc Ninh 66%, Thừa Thiên Huế và An Giang cùng 67%, Hải Phòng 68%, Lào Cai và TP.HCM cùng 69%.

Để khắc phục tình trạng này, cơ quan thuế địa phương phải thường xuyên phân tích, so sánh số liệu giữa doanh thu trên hóa đơn điện tử và doanh thu đã kê khai của hộ kinh doanh. Đặc biệt cần tập trung vào các lĩnh vực có nguy cơ thất thu lớn như dịch vụ, ăn uống, bán lẻ trực tiếp cho người tiêu dùng.

Siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm
Nếu phát hiện doanh thu trên hóa đơn có biến động bất thường so với doanh thu khoán, kê khai hoặc có dấu hiệu lập hóa đơn sai thời điểm, thiếu hóa đơn…, cơ quan thuế sẽ yêu cầu hộ kinh doanh giải trình, bổ sung thông tin. Trường hợp cố tình vi phạm dù đã được tuyên truyền, hướng dẫn thì sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật về thuế và hóa đơn.

Quản lý thuế dựa trên dòng tiền – trọng tâm mới
Một trong những chỉ đạo trọng yếu lần này là các cục thuế phải chuyển trọng tâm sang quản lý thuế dựa trên dòng tiền của người nộp thuế. Biện pháp này đòi hỏi sự phối hợp trao đổi dữ liệu với ngân hàng, cơ quan thống kê, cơ quan quản lý thị trường và các tổ chức liên quan. Song song đó, phải đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt quy định về bảo mật, an toàn thông tin, không để lộ lọt dữ liệu của người nộp thuế.

Chỉ đạo hỏa tốc này cho thấy quyết tâm của ngành thuế trong việc hiện đại hóa quản lý, chống thất thu, đồng thời khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử và quản lý minh bạch hơn.