Điều kiện xin cấp giấy chứng nhận sử dụng đất lần đầu

Vấn đề bà Hà quan tâm là việc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở trong trường hợp này sẽ được xử lý ra sao theo quy định mới của Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn.

Tự ý chuyển mục đích sử dụng đất: Phân tích cách hiểu và hướng giải quyết cho gia đình bà Nông Ngọc Hà

Phân tích hai cách hiểu về tình huống của gia đình bà Hà

Hãy cùng làm rõ hai cách hiểu mà bà Hà đang băn khoăn:

Cách hiểu thứ nhất: "Không bị coi là vi phạm hành chính tự ý chuyển mục đích đất nông nghiệp sang đất ở, do chưa được giao đất, cho thuê, công nhận quyền và được cấp Giấy chứng nhận theo khoản 3 Điều 138 Luật Đất đai năm 2024."

Cách hiểu này chưa chính xác và tiềm ẩn rủi ro pháp lý lớn.

• Về bản chất hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất: Việc chuyển mục đích sử dụng đất (ví dụ từ đất nông nghiệp sang đất ở) bắt buộc phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật. Hành vi tự ý chuyển mục đích mà không có sự cho phép này, bất kể đất đã có Giấy chứng nhận hay chưa, luôn được coi là hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
• Về khoản 3 Điều 139 Luật Đất đai 2024 (về các trường hợp không phải nộp tiền sử dụng đất): Điều này quy định về nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất, cụ thể là các trường hợp được miễn giảm hoặc không phải nộp tiền sử dụng đất. Việc này hoàn toàn độc lập với việc có bị xử phạt hành chính do tự ý chuyển mục đích hay không. Một người có thể được miễn tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích (nếu đủ điều kiện) nhưng vẫn có thể bị xử phạt vì đã tự ý chuyển mục đích trước đó mà không làm thủ tục.
• Về khoản 3 Điều 138 Luật Đất đai 2024 (về việc cấp Giấy chứng nhận đối với đất không có giấy tờ): Điều này chủ yếu điều chỉnh việc công nhận quyền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận đối với các trường hợp sử dụng đất ổn định, không có giấy tờ hoặc có giấy tờ nhưng chưa đầy đủ. Nó không phải là căn cứ để hợp pháp hóa hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất mà không xin phép. Việc được xem xét cấp Giấy chứng nhận (sau này) không có nghĩa là hành vi vi phạm ban đầu được bỏ qua.

Cách hiểu thứ hai: "Gia đình bị xử phạt vi phạm hành chính hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất (do hành vi vi phạm được thể hiện ở biên bản lấy ý kiến của cấp xã). Sau khi xử phạt xong mới lập hồ sơ xin đăng ký, cấp Giấy chứng nhận lần đầu."

Cách hiểu này phù hợp và phản ánh đúng quy định pháp luật hiện hành và tinh thần của Luật Đất đai 2024.

• Về hành vi vi phạm: Việc gia đình đã tự ý xây nhà trên đất nông nghiệp từ năm 2007 mà chưa được cơ quan nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Biên bản lấy ý kiến của cấp xã là một căn cứ để xác định hành vi vi phạm này.

• Nguyên tắc xử lý vi phạm: Pháp luật đất đai quy định rõ các chế tài xử phạt đối với hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất. Việc bị xử phạt vi phạm hành chính là một hệ quả pháp lý tất yếu của hành vi này.

• Trình tự xử lý và cấp Giấy chứng nhận: Thông thường, đối với các trường hợp vi phạm về đất đai (như tự ý chuyển mục đích), cơ quan nhà nước sẽ tiến hành xử phạt vi phạm hành chính trước. Sau khi người vi phạm đã chấp hành xong quyết định xử phạt (nộp phạt và/hoặc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả), họ mới có thể thực hiện các thủ tục để hợp pháp hóa việc sử dụng đất, bao gồm việc nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất và xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với mục đích mới (đất ở).

Hướng giải quyết tối ưu cho gia đình bà Nông Ngọc Hà

Dựa trên phân tích trên, hướng giải quyết tối ưu cho gia đình bà Hà là chấp nhận việc sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, sau đó tiến hành các thủ tục để hợp pháp hóa quyền sử dụng đất.

Dưới đây là các bước cụ thể:

1. Chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính (nếu có):

• Nếu cấp xã đã có biên bản và cơ quan có thẩm quyền đang xem xét ban hành quyết định xử phạt, gia đình cần nắm rõ nội dung quyết định và chấp hành (nộp phạt và thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả).
• Việc chủ động phối hợp với cơ quan chức năng sẽ giúp quá trình giải quyết diễn ra nhanh chóng hơn.

• Sau khi hoàn thành việc chấp hành xử phạt, gia đình bà Hà cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để nộp tại cơ quan Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
• Hồ sơ cần chứng minh:
  • Nguồn gốc đất: Giấy tờ tự khai phá từ năm 1980 (nếu có), xác nhận của cấp xã về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất.
  • Quá trình sử dụng ổn định: Xác nhận của cấp xã về việc sử dụng đất ổn định, không tranh chấp từ trước năm 2007 (thời điểm chuyển giao và xây nhà) cho đến nay. Đây là yếu tố rất quan trọng để được xem xét công nhận quyền sử dụng đất theo các quy định của Luật Đất đai 2024 về đất không có giấy tờ.
  • Tình trạng nhà ở: Giấy tờ liên quan đến việc xây dựng nhà (nếu có) hoặc xác nhận về hiện trạng nhà ở.

  • Nhu cầu sử dụng đất ở: Chứng minh nhu cầu thực tế.

• Cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét việc chuyển mục đích sử dụng đất có phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện hay không. Đây là điều kiện tiên quyết.
• Nghĩa vụ tài chính: Mặc dù đất có nguồn gốc tự khai phá và sử dụng lâu dài, gia đình vẫn có thể phải nộp tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sang đất ở theo quy định (nếu không thuộc trường hợp được miễn giảm).

3. Phối hợp với cơ quan chức năng:

• Gia đình bà Hà nên chủ động làm việc với cán bộ địa chính xã/phường, Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện để được hướng dẫn cụ thể về thủ tục, hồ sơ và các nghĩa vụ tài chính phát sinh.
• Việc được ông bà cho đất từ năm 2007 và đã quản lý ổn định đến nay là một yếu tố thuận lợi để được xem xét công nhận quyền sử dụng đất.

Việc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất là một vấn đề phức tạp. Chủ động tìm hiểu và tuân thủ đúng quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân tránh được những rắc rối không đáng có, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình.
Nguồn: baochinhphu.vn
            Luật đất đai 2024
Xem thêm >>>

• Các tin khác
• luatnguyen.com

------
BBT Luật Nguyễn