Thủ tục làm sổ hồng ngày càng đơn giản và thuận tiện hơn

Không còn phải xin xác nhận điều kiện tồn tại công trình

Một trong những điểm mới đáng chú ý là đề xuất loại bỏ yêu cầu người dân phải xin ý kiến xác nhận của cơ quan quản lý xây dựng về điều kiện tồn tại của công trình khi xin cấp sổ. Thay vào đó, hộ gia đình và cá nhân sẽ tự chịu trách nhiệm về an toàn công trình. Điều này giúp tránh được quy trình xét duyệt phức tạp, mất thời gian và chi phí, đồng thời khắc phục tình trạng người dân bị “mắc kẹt” vì nhà không đủ giấy tờ hợp thức.

Nhiều trường hợp thực tế cho thấy, vì quy định hiện hành, người dân buộc phải phá dỡ công trình cũ, thậm chí là nhà thờ tổ truyền thống lâu đời, mới được xét cấp sổ. Dự thảo luật mới mở ra hướng giải quyết linh hoạt và hợp tình hợp lý hơn, góp phần đưa chính sách đất đai vào thực tiễn đời sống.

Quy định linh hoạt hơn với nhà xây không phép

Dự thảo cũng bổ sung quy định rõ ràng hơn đối với các trường hợp nhà ở và công trình đã xây không đúng giấy phép hoặc không có giấy tờ. Theo đó, nếu cơ quan chức năng xác nhận công trình đảm bảo an toàn và phù hợp quy hoạch, thì vẫn có thể cấp sổ hồng cho tài sản đó. Đây là một bước tiến đáng kể nhằm tháo gỡ vướng mắc tồn tại nhiều năm nay, đặc biệt trong các khu vực ngoại thành hoặc nông thôn nơi việc xây dựng không phép khá phổ biến.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo, với các đô thị lớn như TP.HCM hay Hà Nội, việc nới lỏng quản lý có thể tạo kẽ hở cho tình trạng hợp thức hóa xây dựng sai phép, vi phạm quy hoạch. Do đó, cần có quy định riêng cho những khu đô thị đặc biệt nhằm bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, nhất là tại các khu vực đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500.

Cấp sổ hồng lần đầu được đưa về xã

Từ ngày 1.7.2025, sau khi chính quyền 2 cấp chính thức đi vào hoạt động, thủ tục cấp sổ hồng lần đầu đã được giao cho UBND cấp xã thực hiện. Điều này giúp đơn giản hóa quy trình, giảm khâu trung gian và tiết kiệm thời gian cho người dân.

Trước đây, hồ sơ phải nộp tại cấp huyện và qua nhiều bước xác nhận, thẩm định từ xã lên huyện rồi mới được cấp sổ. Nay, toàn bộ quy trình được gói gọn tại cấp xã – nơi trực tiếp nắm rõ tình hình thực tế đất đai tại địa phương. Việc này vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo giải quyết hồ sơ nhanh chóng hơn. Theo hướng dẫn tại TP.HCM, thời gian xử lý hồ sơ cấp sổ hồng lần đầu không vượt quá 20 ngày làm việc.

TP.HCM đề xuất miễn giấy phép xây dựng nhà dưới 7 tầng

Một điểm mới nữa là TP.HCM đang xin phép thí điểm miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng nằm trong khu vực đã có quy hoạch chi tiết hoặc thiết kế đô thị được duyệt. Nếu được thông qua, đây sẽ là bước đột phá lớn trong cải cách hành chính xây dựng, đặc biệt trong các khu dân cư đã có quy chuẩn thiết kế rõ ràng. Người dân chỉ cần tuân thủ đúng mẫu nhà và chỉ tiêu quy hoạch đã được duyệt, không phải làm thêm thủ tục xin phép xây dựng như trước.

Đề xuất cho phép chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi cũng bổ sung quy định cho phép đăng ký biến động đối với việc chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản. Quy định này nhằm phù hợp với quy định trong pháp luật về khoáng sản, đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong công tác đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất.

Tổ chức, cá nhân nhận chuyển nhượng quyền khai thác sẽ kế thừa quyền và nghĩa vụ trong giấy phép khai thác khoáng sản, tạo điều kiện minh bạch hóa và hợp pháp hóa quá trình sử dụng tài nguyên, tài sản gắn liền với đất.

Tóm lại, với những thay đổi đang được đề xuất, thủ tục làm sổ hồng ngày càng trở nên đơn giản, minh bạch và sát thực tế hơn. Nếu được triển khai đồng bộ, người dân sẽ không còn phải mất nhiều thời gian, chi phí hay đối mặt với những rào cản hành chính như trước đây. Tuy nhiên, vẫn cần sự kiểm soát chặt chẽ, nhất là tại các đô thị lớn, để tránh phát sinh vi phạm và đảm bảo quy hoạch được thực thi đúng đắn