Mức án 1 năm tù có thể bị dẫn độ được Quốc hội thông qua

Trước phiên biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đã trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý các dự thảo luật, nhằm đảm bảo sự phù hợp với thực tiễn hội nhập quốc tế và yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Quy định về ngưỡng hình phạt tối thiểu trong Luật Dẫn độ

Một trong những nội dung trọng tâm được giải trình là quy định về ngưỡng hình phạt tối thiểu đối với các trường hợp có thể bị dẫn độ.

• Vấn đề đặt ra: Một số đại biểu Quốc hội đề nghị nâng ngưỡng hình phạt tối thiểu lên 2 năm tù để tránh việc xử lý các vụ việc được xem là nhỏ.

• Giải trình và quyết định cuối cùng: Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng khẳng định mức 1 năm tù (tù có thời hạn từ 1 năm trở lên, tù chung thân hoặc tử hình) được giữ nguyên. Mức này cũng áp dụng cho trường hợp người đã bị tòa án nước ngoài xử phạt tù mà thời hạn chấp hành còn lại ít nhất 6 tháng.

• Lý do: Việc giữ mức 1 năm tù được cho là phù hợp với tập quán quốc tế và đã được quy định trong các hiệp định dẫn độ mà Việt Nam đã ký kết. Quy định này giúp bảo đảm khả năng hợp tác linh hoạt và không bỏ sót các hành vi phạm tội có yếu tố quốc tế, đồng thời tăng cường hiệu quả phòng chống tội phạm xuyên biên giới.

Về vấn đề chế tài khi quốc gia tiếp nhận không thực hiện cam kết, ông Tùng giải trình rằng việc quy định cơ chế chế tài trực tiếp là không phù hợp với nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và có thể bị coi là can thiệp công việc nội bộ của quốc gia khác. Việt Nam chỉ có thể theo dõi qua kênh ngoại giao mà không có thẩm quyền áp dụng chế tài.

Chi tiết trong các Luật khác được thông qua

Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù:

• Các cơ quan đã tiếp thu ý kiến, quy định chi tiết hơn về trách nhiệm của Tòa án và Viện kiểm sát trong việc thông báo về kháng cáo, kháng nghị.

• Trình tự phiên họp phúc thẩm đối với quyết định tiếp nhận, từ chối tiếp nhận, chuyển giao, hoặc từ chối chuyển giao cũng được quy định chi tiết hơn để thống nhất với Bộ luật Tố tụng hình sự.

• Quốc hội thống nhất giao Bộ Công an phối hợp với TAND Tối cao và VKSND Tối cao quy định chi tiết việc chuyển đổi hình phạt (đặc biệt các trường hợp hình phạt quá dài hoặc phạm nhiều tội) để linh hoạt phù hợp với thực tiễn chính sách hình sự khác nhau giữa các nước.

Luật Tương trợ tư pháp về dân sự:

• Luật hướng tới mục tiêu tăng cường bảo vệ quyền lợi của tổ chức và công dân.

• Việc đề nghị bổ sung “vụ việc cạnh tranh” vào phạm vi điều chỉnh đã bị bác bỏ do lĩnh vực cạnh tranh mang tính hành chính – kinh tế chứ không phải hoạt động tư pháp.

• Dự thảo đã bổ sung nguyên tắc “có đi có lại”, một nguyên tắc quan trọng trong hợp tác tư pháp quốc tế, nhằm tăng tính linh hoạt và bảo vệ quyền lợi của cá nhân/tổ chức Việt Nam.

Luật Tương trợ tư pháp về hình sự:

• Dự thảo luật đã bổ sung quy định để đảm bảo người được yêu cầu tương trợ không bị truy cứu, bắt giữ hoặc áp dụng biện pháp cưỡng chế trái cam kết trong thời gian họ ở nước được yêu cầu.

• Dự thảo yêu cầu Chính phủ, TAND Tối cao có trách nhiệm báo cáo tình hình thực hiện tương trợ tư pháp về hình sự, giúp Quốc hội có cơ sở giám sát và tăng tính minh bạch.