Hướng dẫn về nhập quốc tịch Việt Nam và giữ quốc tịch nước ngoài

Điều kiện nhập quốc tịch Việt Nam

Theo Điều 19 Luật Quốc tịch 2008 (sửa đổi năm 2025), người nước ngoài hoặc người không quốc tịch muốn nhập quốc tịch Việt Nam phải đáp ứng sáu điều kiện:

1. Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo luật Việt Nam (trừ trường hợp trẻ vị thành niên theo cha mẹ là công dân Việt Nam).

2. Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, tôn trọng văn hóa và phong tục Việt Nam.

3. Biết tiếng Việt để hòa nhập.

4. Đang thường trú tại Việt Nam.

5. Có thời gian thường trú từ 5 năm trở lên.

6. Có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam.

Nghị định 191/2025 giải thích rõ: “biết tiếng Việt” là có thể nghe, nói, đọc, viết phù hợp với môi trường sống và làm việc. Việc bảo đảm cuộc sống có thể chứng minh bằng tài sản, thu nhập hợp pháp, hoặc sự bảo lãnh từ cá nhân, tổ chức tại Việt Nam.

Người không thuộc diện miễn điều kiện thường trú phải có thẻ thường trú do cơ quan công an cấp. Thời gian thường trú tính từ ngày được cấp thẻ này.

Một số đối tượng đặc biệt, như người có công lao lớn với Việt Nam hoặc có lợi ích đặc biệt cho Nhà nước, chỉ cần đáp ứng hai điều kiện cơ bản: có năng lực hành vi dân sự và tuân thủ pháp luật. Các trường hợp này bao gồm người được tặng thưởng Huân chương, Huy chương, danh hiệu cao quý hoặc được cơ quan có thẩm quyền xác nhận công lao; người có tài năng vượt trội trong khoa học, công nghệ, nghệ thuật, thể thao… hoặc doanh nhân, nhà đầu tư được bộ ngành xác nhận sẽ đóng góp tích cực lâu dài cho Việt Nam.

Giữ quốc tịch nước ngoài khi nhập quốc tịch Việt Nam

Luật Quốc tịch sửa đổi 2025 bổ sung cơ chế cho phép một số đối tượng đặc biệt vừa nhập quốc tịch Việt Nam, vừa giữ quốc tịch gốc nếu được Chủ tịch nước chấp thuận và đáp ứng hai điều kiện:

• Việc giữ quốc tịch phù hợp với pháp luật nước ngoài.

• Không sử dụng quốc tịch đó để xâm hại an ninh, trật tự, lợi ích hợp pháp của Việt Nam.

Người xin giữ quốc tịch phải nộp giấy tờ do cơ quan nước ngoài cấp chứng minh tính hợp pháp. Nếu nước ngoài không có thủ tục cấp loại giấy này, đương sự có thể nộp bản cam đoan thay thế, xác nhận rằng việc giữ quốc tịch gốc không vi phạm pháp luật nước đó. Đồng thời, họ phải cam kết không dùng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến lợi ích Nhà nước và xã hội Việt Nam. Nếu không đủ hồ sơ hoặc điều kiện, người xin nhập quốc tịch sẽ buộc phải thôi quốc tịch nước ngoài.

Giải pháp thực tiễn

Quy định cho phép “bản cam đoan” được đánh giá là hợp lý, vì nhiều nước không có cơ chế xác nhận việc công dân được phép mang hai quốc tịch. Giải pháp này giúp tránh bế tắc hồ sơ, đồng thời phù hợp thông lệ quốc tế. Một số quốc gia như Mỹ, Canada cũng áp dụng cách tiếp cận tương tự.

Việc cho phép một số đối tượng đặc biệt được giữ quốc tịch nước ngoài khi nhập quốc tịch Việt Nam đáp ứng nhu cầu thực tế, nhất là của kiều bào và nhà đầu tư. Điều này vừa giúp họ thuận lợi hơn trong công việc, học tập, duy trì quan hệ kinh tế quốc tế, vừa đảm bảo lợi ích quốc gia và an ninh của Việt Nam.