Lừa đảo việc nhẹ lương cao tăng sốc nhờ công nghệ AI

Thiệt hại tăng khủng khiếp

Trong nửa đầu năm 2025, hơn 75.000 người trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa tuyển dụng, với thiệt hại trung bình 2.100 USD mỗi người, tổng cộng khoảng 157 triệu USD. Tuy nhiên, FTC cho biết chỉ khoảng 5% nạn nhân thực sự báo cáo vụ việc, nên con số thật có thể cao hơn rất nhiều.

Tổng thiệt hại do các vụ gian lận tại Mỹ trong năm 2024 đã lên đến 12,5 tỉ USD, trong đó lừa đảo việc làm và cơ hội kinh doanh chiếm 750,6 triệu USD, tăng mạnh so với năm trước.

Deepfake – vũ khí mới của tội phạm mạng

Một trong những thủ đoạn đáng sợ nhất hiện nay là deepfake trong phỏng vấn trực tuyến. Các đối tượng lừa đảo sử dụng hình ảnh và giọng nói của người khác để giả mạo ứng viên thật. Theo Resume Genius, 17% nhà tuyển dụng Mỹ từng gặp ứng viên sử dụng deepfake khi phỏng vấn.

Ngoài ra, AI còn bị lợi dụng để nhân bản giọng nói với độ chính xác cực cao. Các nghiên cứu cho thấy con người chỉ có thể phân biệt âm thanh giả với thật trong 53,7% trường hợp, khiến các cuộc gọi lừa đảo ngày càng nguy hiểm. Thậm chí, chi phí tạo deepfake hiện chưa tới 1 USD mỗi lần.

Thị trường lao động khó khăn – mảnh đất màu mỡ cho kẻ lừa đảo

Trong bối cảnh 700.000 việc làm bị cắt giảm trong nửa đầu năm 2025, hàng triệu người thất nghiệp đang tuyệt vọng tìm việc. Tâm lý này khiến họ dễ bị dụ dỗ bởi những lời mời “việc nhẹ lương cao”, “làm tại nhà”, hay “thu nhập vài ngàn USD mỗi tuần”.

Chuyên gia Balazs Faluvegi từ BrokerChooser nhận định: “Khi nền kinh tế bất ổn, sự hấp dẫn của những công việc hứa hẹn mức lương cao nhưng ít nỗ lực khiến người lao động mất cảnh giác và dễ bị sa bẫy.”

Nhiều chiêu trò tinh vi mới xuất hiện

FTC ghi nhận 235.000 tin nhắn lừa đảo tuyển dụng chỉ trong nửa đầu năm 2025, gây thiệt hại 342 triệu USD. Gần 1/3 người Mỹ cho biết họ từng nhận tin nhắn mời làm việc giả mạo.

Một hình thức mới nổi là “gamified job scam”, nơi nạn nhân được mời “làm nhiệm vụ” như tăng tương tác sản phẩm, tối ưu hóa dữ liệu... và hứa hẹn trả tiền cao. Chỉ trong đầu năm 2024, hơn 20.000 người bị lừa theo hình thức này, tăng gấp bốn lần so với năm trước.

Thạc sĩ Phạm Đình Thắng (ECCouncil) cảnh báo: “AI đang bị lợi dụng để cá nhân hóa các chiêu lừa. Nhiều sinh viên vì thiếu kinh nghiệm dễ bị dụ vào các nhóm ‘việc nhẹ lương cao’, rồi dần bị thao túng, thậm chí mất tiền của gia đình.”

Cách nhận biết và phòng tránh

Các chuyên gia khuyến cáo người tìm việc cần đặc biệt cẩn trọng nếu gặp các dấu hiệu sau:

• Nhận tin nhắn mời làm việc bất ngờ, không rõ nguồn gốc.

• Bị yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc tài chính trước khi phỏng vấn.

• Công việc hứa lương cao bất thường, không cần kinh nghiệm.

• Bị yêu cầu nộp phí hoặc mua thiết bị trước khi làm việc.

• Nhà tuyển dụng chỉ liên hệ qua ứng dụng nhắn tin, không có văn phòng hoặc email công ty.

Lừa đảo tuyển dụng đang ngày càng tinh vi và nguy hiểm khi AI phát triển. Người lao động cần tỉnh táo, xác minh kỹ thông tin, và không bao giờ cung cấp dữ liệu cá nhân hoặc tài chính cho các nguồn không đáng tin cậy.