Vạch trần thủ đoạn “sản xuất chui” vàng miếng SJC

SJC – thương hiệu vàng quốc gia

SJC là doanh nghiệp do UBND TP HCM sở hữu, chuyên sản xuất và kinh doanh vàng miếng, vàng nhẫn cùng các sản phẩm kim loại quý. Từ năm 2012, Ngân hàng Nhà nước chọn SJC làm thương hiệu vàng miếng quốc gia và trực tiếp giám sát việc gia công vàng móp méo qua hệ thống camera và tổ giám sát tại xưởng.

Theo quy định, mỗi đợt sản xuất vàng miếng đều phải có sự chấp thuận cụ thể về khối lượng và thời gian. Tuy nhiên, lãnh đạo SJC đã lợi dụng những kẽ hở trong quy trình để tổ chức “sản xuất chui” nhằm trục lợi.

“Kịch bản” sản xuất trái phép

Bà Hằng được cáo buộc bàn bạc với Trần Tấn Phát – Phó giám đốc xưởng vàng Tân Thuận – lên kế hoạch cài vàng nguyên liệu mua ngoài vào quy trình gia công vàng miếng móp méo do Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Thủ đoạn được thực hiện tinh vi:

• Vàng nguyên liệu được nấu, đổ thỏi từ trước rồi cất giấu.

• Khi Tổ giám sát có mặt, công nhân cố tình tạo lỗi trong quá trình đổ thỏi để “nấu lại”. Lúc này, vàng nguyên liệu lậu được tráo vào quy trình.

• Đến khâu đóng số seri, tổ trưởng sử dụng máy dập dự phòng và lấy các dãy số seri bị bỏ trống từ trước để hợp thức hóa số vàng “sản xuất chui”.

Theo điều tra, từ tháng 8/2022 đến tháng 2/2024, nhóm này đã 56 lần thực hiện hành vi, tuồn ra thị trường 6.255 lượng vàng miếng SJC trái phép, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước 74,8 tỷ đồng. Riêng bà Hằng hưởng lợi hơn 64 tỷ đồng, trong khi các cộng sự nhận hàng tỷ đồng khác nhau.

Mở rộng sang vàng nhẫn SJC

Không chỉ dừng ở vàng miếng, từ giữa năm 2023 đến tháng 9/2024, bà Hằng còn chỉ đạo Nguyễn Thị Huệ cùng nhiều cán bộ khác mua vàng nguyên liệu ngoài thị trường để sản xuất 46.285 sản phẩm vàng nhẫn và trang sức (tương đương 11.503 lượng vàng).

Số vàng này được bán cho khách hàng tại Hải Phòng, thu về hơn 91 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí, Huệ và Hằng chia nhau khoản lợi nhuận khoảng 13,2 tỷ đồng.

Ngoài ra, Phát còn tự ý nhận vàng nguyên liệu từ doanh nghiệp tư nhân để gia công vàng nhẫn SJC trái phép, hưởng tiền công hơn 300 triệu đồng.

Lỗ hổng trong quản lý sản xuất vàng miếng

Theo quy định năm 2012 của Ngân hàng Nhà nước, việc sản xuất vàng miếng chỉ được triển khai dựa trên nhu cầu điều tiết thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ. Quy trình phải có niêm phong khuôn mẫu và sự giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng.

Tuy nhiên, thực tế điều tra cho thấy cơ chế giám sát đã bị lợi dụng, tạo điều kiện để lãnh đạo và cán bộ SJC thực hiện hành vi gian lận có hệ thống trong nhiều năm, gây thiệt hại lớn cho ngân sách và làm ảnh hưởng uy tín thương hiệu vàng quốc gia.