Gánh Nặng Thuế TNCN: Tăng 30-50% So Với Mức Thiết Kế Ban Đầu

Thứ bảy - 08/11/2025 04:13

Các chuyên gia cảnh báo rằng, dù mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) có tăng, việc giữ nguyên hoặc điều chỉnh biểu thuế không đáng kể so với gần hai thập kỷ trước khiến gánh nặng thuế thực tế đối với nhiều người làm công ăn lương có thể cao hơn đáng kể so với mức thiết kế ban đầu năm 2007.

1. Phân Tích về Gánh Nặng Thuế

Tăng Mạnh so với 2007: PGS.TS Nguyễn Văn Hiệu tính toán rằng gánh nặng thuế theo dự thảo mới vẫn cao hơn khoảng 30–50% so với mức thiết kế ban đầu năm 2007, dù đã điều chỉnh GTGC và trượt giá.
"Nhảy Bậc Thuế" Dù Thu nhập Không Đổi: Việc biểu thuế suất gần như không thay đổi trong gần 20 năm (từ 2007) khiến thu nhập bình quân tăng nhanh kéo theo nhiều người "nhảy bậc thuế" cao hơn, làm gia tăng gánh nặng thuế suất trung bình.
- Ví dụ: Nhóm thu nhập 150 triệu đồng/năm và 250 triệu đồng/năm ghi nhận thuế suất trung bình tăng lần lượt 20% và 25% so với ban đầu (năm 2007).
Nguyên nhân: Chính sách thuế TNCN chủ yếu chỉ điều chỉnh GTGC mà chưa điều chỉnh đáng kể đối với biểu thuế suất và biên độ các bậc.

2. Phương Án 2 và Đề Xuất Điều Chỉnh

Phương án 2 của Bộ Tài chính đề xuất:

Giảm trừ gia cảnh: 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc.
Biểu thuế: Rút gọn từ 7 bậc xuống 5 bậc, giữ nguyên mức thuế suất cao nhất 35% cho thu nhập từ 100 triệu đồng/tháng (1,2 tỉ đồng/năm).

📢 Đề xuất của Chuyên gia:

Chuyên gia	Vấn đề Gốc	Đề xuất	Lý do
PGS.TS Phan Hữu Nghị	Cấu trúc hiện tại loại bỏ bậc 10% và 20% nhưng giữ 35%, tạo độ dốc thuế quá lớn, không hợp lý.	Hạ mức thuế suất cao nhất xuống 25%. Điều chỉnh lại 5 bậc với biên độ hợp lý hơn.	Giảm độ dốc thuế, bảo đảm nguyên tắc lũy tiến và tăng động lực cống hiến.
PGS.TS Lê Xuân Trường	Số lượng bậc thuế quá dày ở nhóm thu nhập trung bình, tốc độ điều tiết tăng nhanh. GDP bình quân đầu người đã tăng 3,8 lần từ 2009.	Giảm mức thuế suất cao nhất xuống 30%. Nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế suất cao nhất lên 1,5 tỉ đồng/năm (8–10 lần GDP bình quân đầu người).	Phù hợp thông lệ quốc tế, đảm bảo tính lũy tiến hợp lý, tăng tính cạnh tranh và thu hút nhân lực chất lượng cao.

3. Tóm tắt Quan điểm

Các chuyên gia thống nhất rằng việc rút gọn số bậc thuế là hợp lý theo thông lệ quốc tế, nhưng cấu trúc biểu thuế suất hiện tại cần được điều chỉnh mạnh mẽ hơn về biên độ và đặc biệt là hạ mức thuế suất cao nhất (từ 35% xuống 25%-30%) để thực sự giải tỏa áp lực thuế, bảo vệ động lực lao động và tăng tính cạnh tranh quốc tế cho Việt Nam.