NHNN "thổi còi" khẩn cấp, yêu cầu TẠM DỪNG cho vay đặt cọc bất động sản: Nguy cơ nợ xấu và rủi ro pháp lý bủa vây ngân hàng

NHNN Khu vực 2 cho biết, cơ quan này liên tục nhận được phản ánh và đơn thư bức xúc từ người dân về việc ngân hàng giải ngân khoản vay để thanh toán tiền đặt cọc nhà đất theo các “văn bản thỏa thuận” do đơn vị môi giới soạn thảo.

Vấn đề đặc biệt nghiêm trọng là không ít dự án trong các thỏa thuận này chưa đủ điều kiện kinh doanh hoặc đã bị tạm dừng triển khai, đẩy người vay và ngân hàng vào thế khó.

Rủi ro kép: Pháp lý bị vô hiệu và nợ xấu gia tăng

Cảnh báo của NHNN Khu vực 2 được củng cố bằng các dẫn chứng pháp lý cụ thể:

• Vô hiệu hóa thỏa thuận: Tòa án nhân dân Khu vực 7 TP.HCM đã ban hành bản án nhận định các thỏa thuận về đặt cọc, tiến độ và phương thức nộp tiền đặt cọc, xử lý tiền đặt cọc là trái quy định pháp luật và bị vô hiệu theo Bộ luật Dân sự 2015.

• Xử phạt hành chính: Sở Xây dựng TP.HCM cũng đã xử phạt hành chính một công ty môi giới vì ký thỏa thuận đặt cọc khi dự án chưa đủ điều kiện.

NHNN Khu vực 2 nhấn mạnh, trong trường hợp dự án bị chậm tiến độ hoặc ngừng triển khai, việc cho vay đặt cọc khiến các ngân hàng thương mại đối mặt trực tiếp với rủi ro phát sinh nợ xấu, thiệt hại tài chính và nguy cơ mất vốn, bởi khoản vay này phụ thuộc hoàn toàn vào năng lực triển khai dự án của chủ đầu tư.

Uy tín ngân hàng bị đe dọa

Ngoài rủi ro về tín dụng, công văn còn chỉ rõ nguy cơ ảnh hưởng đến hình ảnh ngân hàng:

"Khi xảy ra tranh chấp, khách hàng vay vốn thường sẽ cho rằng ngân hàng “liên kết” với môi giới, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh và uy tín ngân hàng thương mại."

Lệnh tạm dừng và điều kiện cho phép tiếp tục

Trước tình hình này, NHNN Khu vực 2 yêu cầu các tổ chức tín dụng tại TP.HCM và Đồng Nai tạm dừng ngay lập tức việc cho vay để thanh toán tiền đặt cọc theo "Văn bản thỏa thuận" (hoặc các hình thức tương tự) cho đến khi có kết luận chính thức từ cơ quan có thẩm quyền.

Trường hợp cơ quan chức năng kết luận thỏa thuận này không trái pháp luật và ngân hàng được phép tiếp tục cho vay, NHNN yêu cầu các ngân hàng phải:

1. Chủ động xây dựng quy trình kiểm soát rủi ro chặt chẽ.

2. Cảnh báo rõ ràng cho khách hàng về các rủi ro pháp lý tiềm ẩn.

3. Áp dụng quy định phong tỏa tiền đặt cọc để đảm bảo khả năng hoàn trả vốn khi xảy ra vi phạm thỏa thuận.