Đề xuất mới về thẩm quyền của Tòa án Nhân dân cấp tỉnh

Chủ nhật - 22/06/2025 16:54

Hà Nội, Việt Nam – Tòa án Nhân dân (TAND) Tối cao Việt Nam đã công bố Dự thảo Nghị quyết quan trọng liên quan đến việc tổ chức lại hệ thống Tòa án Nhân dân, bao gồm việc thành lập TAND cấp tỉnh, TAND khu vực, và các tòa chuyên trách như Tòa Phá sản và Tòa Sở hữu trí tuệ tại các TAND khu vực. Nghị quyết này cũng quy định rõ ràng về phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh, và TAND khu vực. Dự kiến, Nghị quyết sẽ chính thức có hiệu lực và được áp dụng từ ngày 1 tháng 7 năm 2025.

Trước đó, vào ngày 27 tháng 5, TAND Tối cao cũng đã công bố Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập, giải thể và quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của TAND, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc cải cách tư pháp của Việt Nam.

Đề xuất thành lập 3 Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao

Dự thảo Nghị quyết mới đặc biệt nhấn mạnh việc thành lập ba Tòa Phúc thẩm trực thuộc TAND Tối cao, được phân bố tại ba khu vực chính để đảm bảo hiệu quả trong việc xét xử phúc thẩm:

Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội: Sẽ có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 18 tỉnh và thành phố phía Bắc, bao gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Cao Bằng, Điện Biên, Hà Tĩnh, Hưng Yên, Lai Châu, Lạng Sơn, Lào Cai, Nghệ An, Ninh Bình, Phú Thọ, Quảng Ninh, Sơn La, Thái Nguyên, Thanh Hóa và Tuyên Quang.
Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng: Sẽ phụ trách 7 tỉnh và thành phố thuộc khu vực miền Trung, bao gồm: Đà Nẵng, Huế, Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Quảng Ngãi và Quảng Trị.
Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP. Hồ Chí Minh: Sẽ có thẩm quyền đối với 9 tỉnh và thành phố phía Nam, bao gồm: Cần Thơ, TP. Hồ Chí Minh, An Giang, Cà Mau, Đồng Nai, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Tây Ninh và Vĩnh Long.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng đề xuất thành lập 355 TAND khu vực tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong số này, sẽ có tổng cộng 34 TAND cấp tỉnh, bao gồm 23 TAND tỉnh, thành phố được thành lập mới và 11 tòa án không thực hiện sáp nhập.

Thẩm quyền của TAND cấp tỉnh đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài

Một trong những điểm nổi bật của Dự thảo Nghị quyết là đề xuất về việc thành lập các tòa chuyên trách tại các TAND khu vực, nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết các vụ việc phức tạp:

Tòa Phá sản: Dự kiến sẽ được thành lập tại TAND khu vực 2 - Hà Nội, TAND khu vực 1 - Đà Nẵng và TAND khu vực 1 - TP. Hồ Chí Minh.
Tòa Sở hữu trí tuệ: Dự kiến sẽ được thành lập tại TAND khu vực 2 - Hà Nội và TAND khu vực 1 - TP. Hồ Chí Minh.

Địa điểm đặt trụ sở của TAND khu vực sẽ do Chánh án TAND Tối cao quyết định, với tiêu chí quan trọng là phải đảm bảo sự gần gũi và thuận tiện cho người dân khi tham gia tố tụng.

Đặc biệt, Dự thảo Nghị quyết cũng quy định chi tiết về thẩm quyền theo lãnh thổ của TAND cấp tỉnh, thành phố đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài và đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc. Điều này nhằm làm rõ trách nhiệm và phạm vi hoạt động của các tòa án trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến trọng tài:

TAND thành phố Hà Nội: Sẽ có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với các yêu cầu hủy hoặc đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc phát sinh tại 18 tỉnh, thành phố nằm trong khu vực thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội.
TAND thành phố Đà Nẵng: Sẽ có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với các yêu cầu hủy hoặc đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc phát sinh tại 7 tỉnh, thành phố nằm trong khu vực thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng.
TAND TP. Hồ Chí Minh: Sẽ có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với các yêu cầu hủy hoặc đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc phát sinh tại 9 tỉnh, thành phố nằm trong khu vực thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP. Hồ Chí Minh.

Những đề xuất này được kỳ vọng sẽ góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống Tòa án Nhân dân Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và các tranh chấp liên quan đến trọng tài ngày càng phổ biến.

Liên hệ tư vấn: